Έκθεσις Περί Της Ελληνικής Σιδηροβιομηχανίας και των ληπτέων μέτρων διά την σωτηρίαν της. Tου Γιάννη Ροντήρη

Α. Ε. ΓΕΝ. ΣΙΔΗΡΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ

ΡΟΝΤΗΡΗΣ – ΣΤΡΟΥΜΠΟΥΛΗΣ και ΣΙΑ

Αιτωλικού Μεθώνης

ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ                                            

                       
Γραμμένο στα μέσα της δεκαετίας του ΄50, από το αρχείο της Τράπεζας Πειραιώς.

Μεταξύ των Βιομηχανιών αίτινες χαρακτηρίζουν τον βαθμόν του πολιτισμού μιας χώρας, την πρώτην θέσιν κατέχει η Σιδηροβιομηχανία.

Δια της λέξεως «Σιδηροβιομηχανία» εννοούμεν την μετατροπήν των απλών μορφών του σιδήρου και εν συνεχεία των άλλων βιομηχανικής σημασίας μετάλλων εις πολύπλοκα μηχανήματα και εργαλεία, τα οποία αντιπροσωπεύουν τον μηχανικόν πολιτισμόν της εποχής μας. Όπου και αν στρέψωμεν σήμερον το βλέμμα, βλέπομεν να περιβαλλόμεθα, από δημιουργήματα της σιδηροβιομηχανίας, τα οποία έχουν δώσει την σφραγίδα των εις τον σύγχρονον τρόπον ζωής του ανθρώπου.

Η Σιδηροβιομηχανία έχει αποκληθή «μήτηρ» όλων των άλλων βιομηχανιών. Πράγματι, δεν νοείται η ύπαρξις μιας οιασδήποτε άλλης βιομηχανίας άνευ της παρεμβολής της σιδηροβιομηχανίας η οποία θα κατασκευάση τα δι’ έκαστην άλλην βιομηχανίαν απαιτούμενα μηχανήματα παραγωγής. Εις παν βήμα του σημερινού ανθρώπου παρουσιάζεται έκδηλος η επίδρασις των σιδηροβιομηχανικών προϊόντων.

Εκ παραλλήλου και ως συνέπεια των ανωτέρω είναι η επίδρασις την οποίαν εξασκεί εις την ζωήν  ενός προηγμένου τόπου ο τεχνίτης, ο τεχνικός, ο μηχανικός της σιδηροβιομηχανίας.

Γενικόν γνώρισμα όλων των βιομηχανιών είναι ότι αυταί, εκτός των κατά κλάδον ειδικευμένων τεχνικών, απασχολούν μηχανικούς και τεχνίτας εξασκηθέντας προηγουμένως εις τα Μηχανουργεία.

Διά των ανωτέρω καταφαίνεται η θέσις της Σιδηροβιομηχανίας ως του πρωταρχικού αιτίου και φορέως του σημερινού μας πολιτισμού.

Πρέπει όμως να καθορίσωμεν το όριο μεταξύ  «Σιδηροβιομηχανίας» και «Μεταλουργίας», καθόσον συχνάκις, γίνεται σύγχισις μεταξύ των δύο τούτων τελείως χωριστών κλάδων οι οποίοι εις την σκέψιν πολλών ταυτίζονται. Διά τούτο δίδομεν και τον ορισμόν της Μεταλουργίας ως βιομηχανίας παραγούσης εκ μετάλλων ή εκ μεταλευμάτων διαφόρους μορφάς μετάλλων η κραμάτων αυτών καταλλήλων δια την χρησιμοποίησιν των παρά της σιδηροβιομηχανίας προς παραγωγήν διαφόρων σιδηροβιομηχανιών κατασκευασμάτων.

  
Ούτω, μια χώρα, εάν έχη τα αναγκαιούντα μεταλεύματα και τον άνθρακα, δύναται να έχει Μεταλουργίαν και Σιδηροβιομηχανίαν. Άλλαι χώραι στερούμεναι των πρώτων υλών Μεταλλουργίας έχουν μόνον Σιδηροβιομηχανίαν. Τοιαύτα χώραι, έχουσαι μόνον σιδηροβιομηχανίαν, είναι πολλαί και λίαν ευημερούσαν τοιαύτην. Αναφέρομεν μερικάς: Ελβετία, Δανία, Ολλανδία. Η πρώτη έχει ανεπτυγμένην βιομηχανίαν κατασκευής μηχανών παντός είδους και με παγκόσμιον φήμην, αι δυο έτεραι έχουν βιομηχανιών κατασκευής μηχανών και ταυτοχρόνως εξαιρετικώς ανεπτυγμένην ναυπηγικήν βιομηχανίαν. Εις την τοιαύτην κατηγορίαν περιλαμβάνεται, κατά σοβαρόν λόγον, και η Ιταλία ήτις έχει μικράν μεν μεταλλουργίαν και τεραστίαν ανάπτυξιν σιδηροβιομηχανίας.

            Η πρόοδος της Σιδηροβιομηχανίας άνευ της υπάρξεως Μεταλλουργίας είναι δυνατή διότι το μέγιστον μέρος της αξίας των σιδηροβιομηχανικών κατασκευασμάτων είναι κόπος και ιδρώς των εργατικών χειρών, εφευρετικότης και πνεύμα μεθόδου των τεχνικών και γενικώς είναι αποτέλεσμα συντονισμένης προσπαθείας ομάδων ανθρώπων ανωτέρας σχετικώς διανοητικότητος του μέσου όρου των ειδικευμένων εις τας λοιπάς βιομηχανίας. Υπολογίζεται ότι η αξία της πρώτης ύλης δια τα κατασκευάσματα της σιδηροβιομηχανίας αντιπροσωπεύει το 25% της συνολικής αξίας δια τα απλούστερα μέχρι του 4-5% δια τα πλέον πολυσύνθετα. Εις ωρισμένας μάλιστα περιπτώσεις λίαν πολυπλόκων, λεπτών μηχανημάτων και τοιούτων ακριβείας, η εν αυτοίς αξία της πρώτης ύλης είναι σχεδόν αμελητέα της συνολικής τοιαύτης αντιπροσωπευούσης, κατά το μεγαλύτερον ποσοστόν, εφευρετικότητα, επινόησιν και ανθρώπινον κόπον.

            Δια τον λόγον τούτον η Σιδηροβιομηχανία πρέπει να είναι το "όπλον μάχης" δια την επίτευξιν της ευημερίας ιδία των πτωχών λαών. Είναι η μόνη βιομηχανία η οποία χρειάζεται τόσον μικρόν ποσοστών μικράς σχετικώς αξίας πρώτων υλών και υλικών δια κατασκευάσματα των οποίων η αξία, κατά το μεγαλυτέρων ποσοστών, δεν είναι άλλο τι παρά η αξιοποίησις της ανθρώπινης προσπάθειας. Επομένως αι χώραι αι οποίαι διαθέτουν πολλάς εργατικάς χείρας και στερούνται άλλου σημαντικού φυσικού πλούτου πρέπει να στρέφωνται προς την σιδηροβιομηχανίαν. Πρόσφατον και ζωντανόν παράδειγμα προς επιβεβαίωσιν των ανωτέρω έχομεν την Γερμανίαν ήτις τόσον μετά τον πρώτον όσον και μετά τον δεύτερον παγκόσμιον πόλεμον ανέκυψεν εκ των ερειπίων μόνον δια της εντατικής επιδόσεως της εις την βιομηχανίαν του σιδήρου.

Επομένως δεν είναι δυνατόν να υπάρξη ευημερία εις μιαν χώραν άνευ ανθούσης Σιδηροβιομηχανίας έστω και αν η χώρα αυτή θεωρείται κατ΄εξοχήν γεωργική χώρα, διότι και διά την ανάπτυξιν της γεωργίας, κατά τας νέας μεθόδους, απαιτείται μηχανοποίησις αυτής, ήτοι απαιτούνται μηχανήματα τα οποία, έστω και αν εισάγωνται εξ΄άλλης χώρας, έχουν ανάγκην χειριστών, συντηρητών και επισκευαστών εκπαιδευθέντων εις τας εγκαταστάσεις της σιδηροβιομηχανίας.

Τέλος από απόψεως εθνικής αμύνης πάλιν η σιδηροβιομηχανία έρχεται εις την πρώτην γραμμήν. Είναι βεβαίως γνωστόν ότι η σύγχρονος πολεμική μηχανή είναι προϊόν της σιδηροβιομηχανίας, αλλά εκείνο το οποίον πρέπει ιδιαιτέρως να προσέξωμεν είναι ότι όλη αυτή η πολεμική μηχανή απαιτεί χειριστάς και συντηρητάς οι οποίοι εις τον πολιτικόν των βίον είναι εργάται της σιδηροβιομηχανίας. Γεγονός είναι ότι σήμερον εις την Ελλάδα εις τον στρατόν, τον στόλον και την αεροπορίαν οι τεχνικοί υπηρετούν διπλάσιον χρόνον εν σχέσει με τους μη τεχνικούς συναδέλφους των. Τόση είναι η σπάνις και η ανάγκη των τεχνικώς εξησκημένων στρατευσίμων. Φαντάζεται τις τι θα συμβή και πόσον μεγάλη θα είναι η έλλειψις εις τον στρατόν μας προκειμένου περί γενικής επιστρατεύσεως. Και μόνον δια τον λόγον τούτον, ανεξαρτήτως των λοιπών, θα έπρεπε, εάν δεν υπήρχε μία τοιαύτη βιομηχανία να δημιουργηθή αναγκαστικώς. Θα ήτο, επομένως, πραγματική απώλεια εάν αφήσωμεν σήμερον να σβύση ό,τι έχει δημιουργηθή ύστερα από μύριους κόπους, θυσίας και πολυετείς αγώνας ωρισμένων ανθρώπων οίτινες ωραματίσθησαν την δημιουργίαν μιας τόσον ζωτικής βιομηχανίας και οίτινες, ασφαλώς, αξίζουν, σήμερον, καλλίτερης τύχης από το να ίδουν την εξαφάνισην του τοσαύτης εθνικής σημασίας έργου των.

  Η Σιδηροβιομηχανία εν Ελλάδι

Το παρελθόν. Από της απελευθερώσεως της χώρας εκ της Τουρκικής δουλείας, ήρχισε να παρατηρείται κίνησις διά την δημιουργίαν εντοπίου σιδηροβιομηχανίας. Η πρώτη σοβαρά εγκατάστασις εγένετω εν Σύρω διά της ιδρύσεως των Νεωρίων Σύρου όπου εξετελούντο σοβαραί επισκευάι πλοίων. Βραδύτερον με την ανάπτυξιν του Πειραιώς, η Σιδηροβιομηχανία εγκατεστάθη εις αυτόν οριστικώς και εν τινι κλίμακι εις Βόλον και Θεσσαλονίκην. Εν Πειραιεί ιδρύθησαν τα Μηχανουργεία ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗ και της Εταιρίας ΤΖΩΝ ΜΑΚ ΝΤΟΥΑΛ και ΒΑΡΒΟΥΡ ως και ολόκληρος άλλη σειρά μικροτέρων Μηχανουργείων επιτυχώς εργαζομένων.

Η εποχή αυτή συμπίπτει περίπου, με τας αρχάς του παρόντος αιώνος και αντιπροσωπεύει το μέγιστον της προσπάθειας της Ελληνικής σιδηροβιομηχανίας. Την εποχήν εκείνην του Πειραιώς των 40.000 κατοίκων κατεσκευάζοντο εις τα Μηχανουργεία και τα Ναυπηγεία της πόλεως μηχαναί, λέβητες, πλοία και παντός είδους μηχανήματα διά τον τόπον μας επραγματοποιείτο δε και όχι μικρά εξαγωγή μηχανημάτων εις την Τουρκίαν και τας άλλας χώρας της εγγύς Ανατολής ως και εις αυτήν ακόμη την Ρωσίαν. Ενδεικτικώς σημειούμεν ότι κατεσκευάσθη το ατμόπλοιον  «ΑΘΗΝΑ» χωρητικότητος 1000 τόνων μετά της ατμομηχανής και όλων των σχετικών βοηθητικών μηχανημάτων. Εις τα μηχανουργεία ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗ  κατεσκευάσθησαν ατμομηχαναί διά τους σιδηροδρόμους Αττικής. Λέβητες ναυτικοί βάρους άνω των 40 τόννων έκαστος ήτο συνήθης κατασκευή δια τα Μηχανουργεία της εποχής εκείνης.

Δυστυχώς η τοιαύτη πρόοδος ανεκόπη. Η Σιδηροβιομηχανία ήρχισε βαθμηδόν να φθίνη. Εσταμάτησαν αι μεγάλαι κατασκευαί. Τα μεγάλα εργοστάσια του ΤΖΟΝ και του ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗ απενεκρώθησαν και διελύθησαν και καθ΄όν χρόνον αι λοιπαί βιομηχανίαι της χώρας ανεπτύσσοντο, η σιδηροβιομηχανία έφθασε να αποτελείται, σήμερον, από Μηχανουργεία τα οποία, πλην ελαχίστων, δεν δύνανται να συγκριθώσι προς τα προ 5ετίας εγκατεστημένα ούτε ως προς το μέγεθος ούτε ως προς την παραγωγικότητα.

Οι λόγοι της κακοδαιμονίας είναι οι ακόλουθοι:

Η βιομηχανική ανάπτυξις της Γερμανίας και ο αναπτυχθείς ανταγωνισμός κυρίως μεταξύ των Αγγλικών και Γερμανικών μηχανουργικών κατασκευασμάτων. Ο ανταγωνισμός ούτος προεκάλεσε την πριμοδότησιν των εξαγομένων ιδία  εκ  Γερμανίας μηχανημάτων συνεπεία της οποίας ταύτα προσεφέροντο εις τιμάς κάτω του κόστους.

Εις τον ανταγωνισμόν τούτον αντέσχε η Ελληνική σιδηροβιομηχανία προσφέρουσα τα μηχανήματά της, εν τω μέσω οξυτάτου ανταγωνισμού, εις αναλόγους τιμάς συναγωνισμού περιορίζουσα  βεβαίως το κέρδος εις το ελάχιστον η εργαζομένη μόνον και μόνον διά την στοιχειώδη ύπαρξίν της.

Δυστυχώς όμως επήλθον και άλλα πλήγματα εις τα οποία δεν ήτο δυνατόν να ανθέξη η Ελληνική σιδηροβιομηχανία.

Μεταξύ τούτων ατυχώς ήτο και το γεγονός ότι πολλοί νέοι εν Ελλάδι, ορμώμενοι από την επιθυμίαν να δημιουργήσουν κάτι, επεδόθησαν εις την επιστήμην του μηχανικού-μηχανολόγου αλλά, βλέποντες, μετά την αποφοίτησίν των από τας ανωτάτας σχολάς, τον σκληρόν αγώνα τον οποίο ηγωνίζετο η Ελληνική σιδηροβιομηχανία, αντί να τραπώσιν εις την δημιουργικήν εργασίαν της εν Ελλάδι κατασκευής μηχανημάτων μετεβλήθησαν  εις αντιπροσώπους ξένων οίκων, παραιτούμενοι της φιλοδοξίας να γίνουν οι ίδιοι, εις τον τόπο τους, κατασκευασταί. Δεν δύναταί τις , βεβαίως, με ελαφράν την καρδίαν να τους μεμφθή, εάν ληφθή υπ’ όψιν η αδιαφορία του κράτους διά τον ζωτικόν τούτον κλάδον της βιομηχανικής δραστηριότητας του τόπου, όστις, ούτω, ήρχισε να περιπίπτη εις πλήρη μαρασμόν μη προσφέρων ανάλογον πεδίον δράσεως εις τους νέους. Η απασχόλησις αύτη του αντιπροσώπου, πολύ εύκολος αλλά πολύ ολίγον τιμητική δι’ ένα επιστήμονα απέφερεν άκοπα κέρδη και ώθησεν ούτω και πολλούς άλλους να τραπώσιν προς αυτήν. Το συμφέρον των ανθρώπων τούτων ήτο φυσικά η δυσφήμισις των Ελληνικών κατασκευών και η διά παντός μέσου προστασία των έξωθι εισαγομένων μηχανημάτων των οποίων είχον την αντιπροσωπείαν. Αι ενδιαφερόμεναι δια την εισαγωγήν εις την χώραν μας των μηχανουργικών των προϊόντων Κυβερνήσεις των ξένων χωρών, έχουσαι και συνεπικούρους τους Έλληνας τεχνικούς και αντιπροσώπους των, συνήψαν μετά της Ελλάδος εμπορικάς συμβάσεις και διεμόρφωσαν τοιαύτας συνθήκας τελωνειακών επιβαρύνσεων ώστε να είναι δύσκολος και δαπανηρά η εισαγωγή πρώτων υλών σιδηροβιομηχανίας και πολύ εύκολος και ευθηνή η εισαγωγή έτοιμων μηχανημάτων. 

Η Ελληνική Σιδηροβιομηχανία, κατ’ αντίθεσιν προς ό,τι γίνεται εις τα άλλα κράτη διά την προστασίαν του σοβαρωτάτου τούτου κλάδου της παραγωγικότητος μια χώρας, ουδέποτε έτυχεν έστω και της παραμικρής προστασίας ιδία από δασμολογικής απόψεως ή βοηθήματος τινός διά να δυνηθή να αντεπεξέλθη εις τον οξύτατον ξένον ανταγωνισμόν.

Εάν συγκρίνωμεν το τι καταβάλλουσιν δι’ εισαγωγικούς δασμούς τα υφάσματα και τα διάφορα είδη ιματισμού και τα τσιμέντα ακόμη διά να συντηρηθούν και αναπτυχθούν αι σχετικαί εντόπιαι βιομηχανίαι προκαλείται έντονος αποκαρδίωσις διά την πλήρη εγκατάλειψιν της Ελληνικής σιδηροβιομηχανίας.

Αλλά δεν είναι μόνον τούτο. Παρατηρείται ακόμη και μια συστηματική τάσις διώξεως της Ελληνικής σιδηροβιομηχανίας εκ μέρους διαφόρων τεχνικών υπηρεσιών αυτού τούτου του κράτους. Η δίωξις ταύτη έχει φθάσει μέχρι του σημείου ώστε να γίνωνται δημοπρασίαι μηχανημάτων και να αναφέρηται ρητώς εις τας προκηρύξεις ότι η προμήθεια τούτων πρέπει να γίνει εκ του εξωτερικού. Αυτός ο ολέθριος ρόλος μερικών Ελλήνων τεχνικών προξενεί πράγματι κατάπληξιν και ως μόνον δικαιολογητικόν απομένει ότι ούτοι απομακρυθέντες τελείως εκ της πραγματικής δημιουργικής εργασίας του Μηχανουργείου παρέμειναν μόνον διεκπεραιωταί εγγράφων εις τα διάφορα δημόσια γραφεία και ούτω, λόγω αγνοίας και φόβου  ευθυνών, συντελούσης και της ξενομανίας των την οποίαν απεκόμισαν από τας εν τω εξωτερικώ σπουδάς των, φοβούνται και περιφρονούν τα Ελληνικά κατασκευάσματα.

Εν συνεχεία επέπεσεν επί της ατυχούς αυτής βιομηχανίας το Κράτος με την βαρυτάτην φορολογίαν του επί όλων των σταδίων της δραστηριότητός της.

Τέλος η παντελής έλλειψις πιστώσεων, οι υψηλοί τόκοι, τα υπερβολικά βάρη των διαφόρων ασφαλιστικών ταμείων, αι πάσης φύσεως εισφοραί και επιβαρύνσεις επί των ημερομισθίων ως και αι διάφοροι δυσχερείς τελωνειακαί διατυπώσεις όσον αφορά τας επισκευάς πλοίων, κατέστησαν πλέον αδύνατον την συνέχισιν της δραστηριότητος των Μηχανουργείων.

Το παρόν. Ούτω η παρούσα κατάστασις της σιδηροβιομηχανίας παρουσιάζεται απολύτως αποκαρδιωτική και συντελούσης της γενικής κρίσεως ο μαρασμός είναι πλήρης. Εις το λιμάνι του Πειραιώς ουδέν πλοίον προβαίνει πλέον εις επισκευάς εκτός ολίγων προχείρων αίτινες θα του επιτρέψουν να πλεύσει εις ξένον λιμένα δια τας σοβαρωτέρας του επισκευάς.

Τα αναγκαιούντα μηχανήματα διά την ανασυγκρότησιν από της απλουστέρας αντλίας και του απλουστέρου λέβητος κομίζονται εκ του εξωτερικού με την δικαιολογίαν ότι υπάρχουσι πιστώσεις εις δολλάρια και δεν υπάρχουσι πιστώσεις εις δραχμάς ως να μην ήτο δυνατόν να είχε προβλεφθή η χρησιμοποίησις των εις δολλάρια πιστώσεων δια την εισαγωγήν πρώτων υλών αντί των ετοίμων μηχανημάτων. Πλην τούτου τα ούτω εκ του εξωτερικού εισαγόμενα μηχανήματα και διάφορα εξαρτήματα πολλάκις μικρού βάρους και πολύ μεγάλου όγκου, επιβαρύνονται, λόγω τούτου, με υπερβολικούς ναύλους οι οποίοι αναλίσκουν χωρίς καμμίαν ανταπόδοσιν ένα μέρος των πιστώσεν, ημείς δε άνευ ουδενός σοβαρού λόγου πληρώνομεν εκτός των εργατικών των ξένων εργατών και τον γερμανικόν ή αμερικανικόν «αέρα» τον οποίον μας φέρουν τα ογκώδη αντικείμενα εκ του εξωτερικού.

Το αποτέλεσμα σήμερον είναι ότι όλαι αι εν Ελλάδι σιδηροβιομηχανίαι ευρίσκονται εις το χείλος της χρεωκοπίας. Απ΄όπου ευρίσκονται εγκαταστάσεις σιδηροβιομηχανίας, από τον Πειραιά, από την Θεσσαλονίκην, από τον Βόλον, από παντού έρχονται απεγνωσμέναι κραυγαί ζητούσαι βοήθειαν δια να μη καταποθώσι τα Μηχανουργεία από τα δημιουργηθέντα χρέη προς το δημόσιον, τα ασφαλιστικά ταμεία και τας Τράπεζας.

Ο αριθμός των απασχολουμένων τεχνιτών συνεχώς μειούται και οι απολυόμενοι φεύγουν από τα εργοστάσια με την βεβαιότητα ότι είναι των. Άλλοι εξ’αυτών τρέπονται προς άλλα επαγγέλματα άλλοι δε ως μόνην διά την σωτηρίαν των λύσιν ευρίσκουν την μετανάστευσιν. Χάνονται ούτω διά την Ελλάδα αναντικατάστατοι πεπειραμένοι και ειδικευμένοι τεχνίται.

Το κακόν όμως δεν έγκειται μόνον εκεί. Το μεγάλο κακό είναι οι σπουδάζοντες εις τας τεχνικάς σχολάς νέοι. Δώδεκα χιλιάδες παιδιά ιδίως παιδιά του λαού, με την διαίσθησιν του Έλληνος που πολλές φορές, μόνος του, χωρίς καμμίαν καθοδήγησιν γνωρίζει ποιο είναι το συμφέρον του και το συμφέρον της πατρίδος του είναι εγγεγραμμενα και φοιτούν εις τας διαφόρους κατωτέρας τεχνικάς σχολάς με το όνειρο να γίνουν κάποτε καλοί πρακτικοί μηχανικοί και να δημιουργήσουν εις την ζωήν των ένα έντιμον στάδιον μέσα εις ένα πολιτισμένο κράτος.

Αυτά τα παιδιά δια να μορφωθούν τεχνικώς είναι ανάγκη να εξασκηθούν εις τα Μηχανουργεία. Δυστυχώς από αυτά μόνον τα 1500 μπορούν να εκπαιδευθούν πρακτικώς. Τα Μηχανουργεία άλλα είναι κλειστά ή άλλα εργάζονται με πολύ μικράν παραγωγικότητα. Ούτω τα 90% των παιδιών θα εξέλθουν από τα σχολεία τεχνικώς ανάπηρα εφ΄όσον βεβαίως από τα βιβλία μόνον δεν μαθαίνεται μια τέχνη.

Και όλα αυτά καθήν στιγμήν ένας πιθανός πόλεμος θα απαιτήση χιλιάδας ειδικευμένων τεχνικών που θα κρατήσουν, θα συντηρήσουν και θα χειρισθούν τα πολύπλοκα νέα όπλα.

Αλλά ομιλούμεν και περί ανασυγκροτήσεως της βιομηχανίας της χώρας. Βέβαια, όπως έχουμε συνηθίσει, θα φέρωμεν τα αναγκαιούντα δια την ανασυγκρότησιν μηχανήματα από το εξωτερικόν. Ποιοι όμως θα τα χειρισθούν και θα τα συντηρήσουν και μάλιστα όταν λείψη η παρούσα γενεά των μηχανικών; Κανείς δεν σκέπτεται τούτο.

Και διά τον πόλεμον και διά την ειρήνην είμεθα απαράσκευοι διότι έχομεν τελείως εγκαταλείψει την σιδηροβιομηχανίαν.

Το μέλλον. 

Μόνη ελπίς απομένει να συνέλθωμεν διά να ίδωμεν ότι είναι ολέθριον διά τον τόπον μας να μη κατασκευάζωμεν τα μηχανήματά μας οι ίδιοι, ότι είναι αντίθετον προς την λογικήν να παραγγέλωμεν εις την Ιταλίαν μηχανήματα και πλοία τα οποία ηδύναντο κάλλιστα να κατασκευασθώσιν εν Ελλάδι, ότι είναι παραφροσύνη να σκέπτεται τις ότι είναι συμφερώτερον να φέρωμεν κάτι από το εξωτερικόν, έστω και αν θεωρείται τούτο κατά τι φθηνότερον, όταν αυτό το ούτω εισαγόμενον αντιπροσωπεύει κατά το 80% αξίαν εργατικών και άλλων επιβαρύνσεων λόγω κοινωνικής βοηθείας και μάλιστα καθ΄όν χρόνον οι Έλληνες εργάται και τεχνίται ευρίσκονται άνευ εργασίας και πεινούν τα δε παιδιά των δε θα μπορέσουν να μάθουν την τέχνην των, την τέχνην του πατέρα των, εφ΄όσον εν τω μεταξύ διαλύονται τα εργοστάσια.

Ελπίζομεν ν’ αντιληφθώμεν ότι δεν υπάρχει άλλος τρόπος να δώσωμεν διέξοδον εις τον πλεονάζοντα αγροτικόν πληθυσμόν με τον τόσον μικρόν σήμερον γεωργικόν κλήρον παρά μόνον όταν μπορέσωμεν να κατευθύνωμεν τα παιδιά των προς την σιδηροβιομηχανίαν.

Ελπίζομεν ακόμη να σκεφθώμεν ότι δεν είναι δυνατόν να υπάρχη ωφέλεια όταν εξάγωμεν τόσον πολύτιμον συνάλλαγμα δια ξένα κατασκευάσματα από τα οποία ουδέν αποκομίζομεν είτε υπό μορφήν αμοιβής ανθρώπων είτε υπό μορφήν κρατικών εσόδων (φόρον εισφορών κ.τ.λ.)

 Έχομεν την ελπίδα ότι επί τέλους θα δημιουργήσωμεν τας προϋποθέσεις εκείνας αι οποίαι θα επιτρέψουν εις τους Έλληνας εφοπλιστάς να φέρουν τα πλοία τους εις την Ελλάδα δι’ επισκευάς ώστε να υπάρχουν και άλλα οφέλη όπως είναι η επάνοδος εις την πατρίδα των πληρωμάτων τα οποία και συνάλλαγμα θα προσκομίσουν και ψυχολογικώς θα αναβαπτισθούν εις την αγάπην προς το πάτριον έδαφος.

Δεν είναι δύσκολον να δώσωμεν τας ορθάς λύσεις διότι η πείρα έχει αποδείξει ότι εις οιανδήποτε περίπτωσιν όπου εδόθη έστω και η ελάχιστη προσοχή διά την βοήθειαν της σιδηροβιομηχανίας τα αποτελέσματα ήσαν ανώτερα πάσης προσδοκίας. Μεγάλα πλοία μετεσκευάσθησαν κατά τρόπον που προεκάλεσεν ευμενεστάτας πιστοποιήσεις αυτών τούτων των Αγγλικών Λόϋδς. Κατεσκευάσθησαν εν σειρά πετρελαιομηχαναί δια τας ανάγκας των Ελλήνων καλλιεργητών με άριστα τεχνικά αποτελέσματα και ακόμη τελευταίως, κατά το παρελθόν θέρος, η περιοχή των Αθηνών απέφυγε την λειψυδρίαν χάρις εις την Ελληνικήν σιδηροβιομηχανίαν η οποία παρ΄όλον ότι εκλήθη την τελευταίαν στιγμήν κατώρθωσε να κατασκευάση εντός ελαχίστου χρονικού διαστήματος τα απαιτούμενα αντλητικά συγκροτήματα.

Εάν γίνη αντιληπτόν το όλον θέμα και ληφθώσιν τα κατάλληλα μέτρα τότε το μέλλον διαγράφεται ευοίωνον.

Θα καταστή δυνατόν λίαν συντόμως να υπάρξη πλήρης απασχόλησις των υπαρχουσών εγκαταστάσεων και εν συνεχεία να απαιτηθή η επέκτασις και η συμπλήρωσις των.

Το γενικό όφελος θα είναι πολλαπλόν.Θα εισηχθή συνάλλαγμα σημαντικής αξίας από τας επισκευάς των πλοίων (υπολογίζεται ότι οι Έλληνες εφοπλισταί κατέβαλον, κατά το παρελθόν έτος, μόνον εις τα Ελληνικά Ναυπηγεία δι’ επισκευάς περί το εν εκατομμύριον χρυσών λιρών). Θα γίνη μεγάλη οικονομία συναλλάγματος από την διακοπήν της εισαγωγής ξένων μηχανημάτων και ανταλλακτικών. 

Τα Ελληνικά μηχανήματα τα οποία ήδη και σήμερον συναγωνίζονται όσον από απόψεως τιμής όσον και ποιότητος τα του εξωτερικού θα καταστώσιν ακόμη φθηνότερα λόγω της μεγαλυτέρας παραγωγής και θα συμβάλουν ούτω εις την προαγωγήν του μηχανικού πολιτισμού της χώρας μας. Θα δημιουργηθούν περισσότεροι ειδικευμένοι τεχνίται τόσον χρήσιμοι διά την ειρήνην και δι’ ενδεχόμενον πόλεμον. Θα εξαλειφθή από τα βιομηχανικά κέντρα η ανεργία και διά της κινήσεως των κεφαλαίων και της αυξήσεως της βιομηχανικής δραστηριότητας το Κράτος θ’ αρχίση να εισπράττη φόρους τους οποίους σήμερον δεν είναι δυνατόν να εισπράξη.

Τα ληπτέα μέτρα

Τα όσα ανωτέρω εξεθέσαμεν ανεγνωρίσθησαν ως ορθά από όλας τας κατά καιρούς Κυβερνήσεις, από της απελευθερώσεως και εντεύθεν. Σχεδόν άπαντες οι πολιτικοί αρχηγοί επεσκέφθησαν τα νεκρωμένα Μηχανουργεία του Πειραιώς και αντελήφθησαν ιδίοις όμμασι την τραγικότητα της καταστάσεως.

Προ διετίας, κατά πρωτοβουλίαν της τότε Κυβερνήσεως συνεστήθη μία μεγάλη επιτροπή ήτις, υπό την Προεδρείαν του πολιτευτού κ. Λουλακάκη, κατόπιν πολλών συσκέψεων καθώρισε εν λεπτομερεία τα, κατ΄αυτήν, ληπτέα μέτρα προς σωτηρίαν της σιδηροβιομηχανίας. Καθ΄ημάς όμως τα προταθέντα μέτρα δεν ήσαν επαρκή διά μίαν σωτήριον λύσιν.

Εκτός τούτου εκ των προταθέντων τοιούτων μέτρων ελάχιστα εφηρμόσθησαν και ταύτα όχι πλήρως και με τοιαύτην βραδύτητα ώστε να αποβούν τελείως ατελέσφορα.

Η κατάστασις έχει φθάσει εις τοιούτον κρίσιμον σημείον ώστε ημίμετρα να μην αρκούν και πρέπει να αποκτήσωμεν όλοι την συνείδησιν ότι χρειάζονται θετικαί και ριζικαί λύσεις.

Επειδή σήμερον ευρισκόμεθα ενώπιον μιας ισχυράς Κυβερνήσεως ήτις έχουσα υπέρ αυτής την πλεοψηφίαν, έχει την δύναμιν να αναλάβη την πρωτοβουλίαν προς σωτηρίαν της τραγικής αυτής καταστάσεως της σιδηροβιομηχανίας, θεωρούμεν επιβεβλημένον να θέσωμεν υπ΄όψιν αυτής τα κατά την γνώμην μας ληπτέα μέτρα διά της συνολικής εφαρμογής των οποίων νομίζομεν ότι θα σωθή ό,τι έχει απομείνει. (ίδε ιδιαίτερον επισυναπτόμενον φύλλον διά τα ληπτέα μέτρα).

                                                         ΤΑ ΛΗΠΤΕΑ ΜΕΤΡΑ

Επί τη βάσει των όσων ανεπτύξαμεν εν τη λεπτομερεί εκθέσει μας, λαμβάνομεν την τιμήν να υποβάλωμεν κατωτέρω τα κατά την γνώμην μας ληπτέα μέτρα διά της πλήρους εφαρμογής των οποίων νομίζομεν ότι θα επιτευχθή η αννάρωσις της βαρέως, σήμερον, νοσούσης Ελλ.Σιδηροβιομηχανίας.

1) Ανάθεσις εις αυτήν απασών των παραγγελιών εις μηχανικάς κατασκευάς του Δημοσίου και των Ν.Π.Δημοσίου Δικαίου, αίτινες δύνανται να εκτελεσθούν ενταύθα.

Ο λυσιτελέστερος τρόπος εφαρμογής του ανωτέρου μέτρου πρέπει να καθορισθή διά κοινής συσκέψεως απάντων των ενδιαφερομένων.

2)  Δασμολογική προστασία των Ελληνικών μηχανουργικών προϊόντων και όχι απαγόρευσις εισαγωγής των ξένων τοιούτων διότι η απαγόρευσις εφαρμοσθείσα εις ωρισμένας περιπτώσεις απεδείχθη ατελέσφορος λόγω πάσης φύσεως αντιδράσεων των εχόντων αντίθετα συμφέροντα.

3)  Πριμοδότησις του εφοπλιστικού συναλλάγματος του αφορώντος τας επισκευάς πλοίων.

4) Νομοθετικά μέτρα διά την προσέλκυσιν κεφαλαίων εντοπίων ή ξένων προς ενίσχυσιν, ιδία, του κεφαλαίου κινήσεως των σιδηροβιομηχανιών προς παραγωγήν εν σειρά μηχανημάτων ευρείας κατά το μάλλον ή ήττον καταναλώσεως δια την μείωσιν του κόστους παραγωγής και δια την δημιουργίαν ετοίμων προϊόντων εν παρακαταθήκη προς άμεσον εξυπηρέτησιν της πελατείας και προς εξασφάλισιν συνεχούς εργασίας όταν δεν υπάρχη τοιαύτη κατά παραγγελίαν. Τα κεφάλαια ταύτα θα πρέπει να χορηγώνται με χαμηλόν τόκον επί ανταλλάγματι άλλων διευκολύνσεων και προνομίων.

5)  Χρηματοδότησις του Προμηθευτικού Συνεταιρισμού των Σιδηροβιομηχάνων διά την εισαγωγήν πρώτων υλών και την διάθεσιν τούτων επί βραχυπροθέσμω πιστώσει εις τα Μηχανουργεία.

6) Απαλλαγή των πρώτων υλών πάσης εισαγωγικής επιβαρύνσεως (δασμών, Φ.Κ.Ε., πάσης φύσεως εισφορών κ.λ.π.)

Εννοείται ότι η απαλλαγή αυτή θα γίνη κατόπιν ερεύνης τη συμμετοχή αντιπροσώπων όλων των κλάσεων της Σιδηροβιομηχανίας.

7) Κατάργησις των διατάξεων των αφορωσών την προσαγωγήν πιστοποιητικών των Δημοσίων Ταμείων ότι δεν οφείλονται φόροι προκειμένου περί συμμετοχής των σιδηροβιομηχάνων εις δημοπρασίας προς ανάληψιν έργων διά λογαριασμόν του Δημοσίου ή των Ν.Π.Δ.Δ. Η προσκόμισις τοιούτων πιστοποιητικών, υπό τας σημερινάς συνθήκας κατά τας οποίας ουδέ τα αναγκαιούντα διά την πληρωμήν των εβδομαδιαίων ημερομισθίων χρήματα είναι δυνατόν να εξευρεθούν, έχει το αποτέλεσμα να μη προσέρχωνται οι σιδηροβιομήχανοι εις τους διαγωνισμούς και να μη αναλαμβάνωσι ούτω την εκτέλεσιν έστω και των ελάχιστων εργασιών αι οποίαι προσφέρονται σήμερον υπό του Δημοσίου.

8) Αναστολή επί μακρόν χρόνον απασών των υποχρεώσεων των σιδηροβιομηχάνων προς καταβολήν των οφειλομένων εις το Δημόσιον και τα διάφορα Ασφαλιστικά Ταμεία ποσών εκ φόρων και εισφορών και έναρξις εξοφλήσεως τούτων διά δόσεων μετά την παρέλευσιν του χρόνου αναστολής και κατά τρόπον όστις θα καθορισθή κατόπιν εκετάσεως της τότε δημιουργηθησομένης οικονομικής καταστάσεως των σιδηροβιομηχανικών επιχειρήσεων.

Ο εξαναγκασμός πληρωμής φόρων και εισφορών υπό των σιδηροβιομηχανικών σήμερον, οπότε και αυτά τα καθαρά ημερομίσθια μετά δυσκολίας καταβάλλονται, είναι καθαρά ουτοπία και θα καταλήξη εις την άμεσον και πλήρη καταστροφήν.

9) Απάλειψις των επιβληθέντων προστίμων, άτινα επολλαπλασίασαν τους πραγματικώς οφειλομένους βασικούς φόρους και εισφοράς των ασφαλιστικών ταμείων και τα οποία επεβλήθησαν λόγω εκπροθέσμου δηλώσεως, αναποφεύκτου άλλωστε ένεκεν πλήρους οικονομικής αδυναμίας, ή λόγω διά την αυτήν αιτίαν μη πληρωμήν ληξιπροθέσμων καταβολών ή δόσεων.

10) Η εν αριθμώ 8 αναστολή να δοθή επίσης και διά τα οφειλόμενα παρά Τραπέζαις δάνεια.

11) Λήψις νομοθετικών μέτρων προστασίας του ξένου κεφαλαίου προκειμένου τούτο να ενδιαφερθή διά την ενίσχυσην της υπαρχούσης σιδηροβιομηχανίας και ιδία διά την ανάπτυξιν αυτής.

12) Λήψις των αναγκαίων μέτρων ώστε να παρέχωνται τραπεζικαί διευκολύνσεις άνευ υπέρμετρων τόκων και προμηθειών και άνευ υπέρογκων εγγυήσεων εις τας επιχειρήσεις εκείνας αίτινες έχουσι διά συμβολαίου αναλάβει την εκτέλεσιν εργασιών και των οποίων η μακροχρόνιος δράσις και πείρα εγγυώνται την καλήν εκτέλεσιν.

Τα ως άνω προτεινόμενα μέτρα είναι επιτακτική ανάγκη να εφαρμοσθούν αμέσως, διότι η κατάστασις έχει φθάσει πραγματικώς εις το απροχώρητον κάθε δε παρερχόμενη ημέρα άγει πλησιέστερον προς την πλήρη κατάρρευσιν.

Δέον να ληφθεί υπ’όψιν ότι τα μέτρα ταύτα, τα περισσότερα των οποίων προτείνονται ως προσωρινά και μέχρι της ορθοποδήσεως της ήδη φθινούσης Ελληνικής Σιδηροβιομηχανίας, δεν πρόκειται να επιβαρύνουν υπερμέτρως το σύνολον ως μια έρευνα θα ηδύνατο ευκόλως να αποδείξη. Λόγω της δημιουργηθείσης καταστάσεως η σιδηροβιομηχανία ευρίσκεται σήμερον εις τοιαύτην εξουθένωσιν ώστε και αι απαιτηθησομέναι θυσίαι του συνόλου να είναι σχετικώς μικραί ιδία σήμερον οπότε ο κύκλος εργασίας είναι ελάχιστος. Αντιθέτως η εφαρμογή των μέτρων τούτων ήτις δέον να είναι άμεσος και πλήρης θα δώση εργασίαν εις χιλιάδας ήδη ανέργων τεχνιτών και θα προσπορίση πολλαπλά άλλα οφέλη ως εν τη γενική εκθέσει μας ανεφέραμεν.

Α.Ε ΓΕΝ. ΣΙΔΗΡΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ

ΡΟΝΤΗΡΗ- ΣΤΡΟΥΜΠΟΥΛΗ & ΣΙΑ

Αιτωλικού Μεθώνης

ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ