11 Αυγούστου 2014

«Δημόσια διοίκηση και βιομηχανία» της Μαργαρίτας Αντωνίου

Ρίτα Φεβρουάριος  2014

Δεν είναι δυνατό να υπάρξει (και δεν υπήρξε) σοβαρό Κράτος χωρίς μόνιμη εξειδικευμένη, ιεραρχημένη και σοβαρή Δημόσια Διοίκηση με τυποποιημένη και κωδικοποιημένη λειτουργία δηλαδή ‘γραφειοκρατία’.
Όμως σήμερα ξεκινώντας από τα αντανακλαστικά που σκόπιμα καλλιεργούνται στην ελληνική κοινωνία ώστε να ταυτιστεί η δημόσια διοίκηση με την ατέρμονη και άσκοπη γραφειοκρατία, την αναποτελεσματικότητα και τη διαφθορά έχουμε καταλήξει σε ένα Κράτος χυλό που η αποσπασματική λειτουργία του είναι τελικά ο κανόνας.
Όμως..


κάθε δημόσια πολιτική, κάθε Υπουργική εξαγγελία για να υλοποιηθεί απαιτεί τη θέση σε λειτουργία ενός ολόκληρου μηχανισμού εφαρμογής και υλοποίησης. Όταν αυτός έχει διαλυθεί η εξαγγελία πρακτικά δεν υλοποιείται. Στη τρέχουσα χρονική συγκυρία που  χρειάζονται δημόσιες πολιτικές που θα δώσουν διεξόδους ιδιαίτερα στους νέους που η ανεργία έχει φτάσει το 40%  με απλές και διαφανείς διαδικασίες το κενό αυτό φαίνεται ακόμα και σε κάθε εξαγγελία Υπουργού αφού δεν μπορεί να υλοποιηθεί τίποτε ακόμα και αν υπήρχε πρόθεση.

Η Δημόσια Διοίκηση πρέπει να χαράζει δημόσιες Πολιτικές, οι οποίες θα πρέπει να υποστηρίζουν την Κοινωνία, να ανακατανέμουν τον πλούτο (το βαθμό το συζητάμε), να διασφαλίζουν τη χρηστή διαχείριση των δημόσιων πόρων με διαφάνεια και λογοδοσία, να αξιολογεί την αποτελεσματικότητα της εφαρμογής και να διορθώνει τα κακώς κείμενα και να αναπτύσσει τις θετικές εφαρμογές. Δεν αντικαθιστά την ιδιωτική πρωτοβουλία αλλά δεν αφήνει την οικονομία και την κοινωνία στις δυνάμεις και τις επιθυμίες της αγοράς.

Θα πρέπει η αναδιοργάνωση των Υπουργείων[1] να στηρίξει τις Διευθύνσεις  Προγραμματισμού και χάραξης πολιτικής των Κεντρικών Επιτελικών Υπουργείων. Όμως η εφαρμογή των πολιτικών πρέπει να γίνεται από αποκεντρωμένες υπηρεσίες και εκεί πρέπει να δοθεί μεγάλη προσοχή.
Η Κεντρική Διοίκηση νομοθετεί και σχεδιάζει διαδικασίες με σαφή διαδρομή οδηγιών και ελέγχου, την οποία γνωστοποιεί εγκαίρως στους φορείς που εκτελούν διαδικασίες.  Απαιτείται επαρκής στελέχωση (όχι απαραίτητα αριθμητικού αλλά κατάλληλου  ανθρώπινου δυναμικού) και τεχνογνωσία για την υλοποίηση των στόχων.

Οι ‘λέξεις κλειδιά’ για μας πρέπει να είναι η στοχοθεσία και η λογοδοσία των δημοσίων υπηρεσιών.

Ειδικά για τη βιομηχανία σημαντικό είναι το πεδίο των διαδικασιών αδειοδότησης και λειτουργίας.

 Επειδή οι πολλοί έλεγχοι δεν σημαίνει καλύτερο αποτέλεσμα, αλλά αντίθετα οι λεπτομερείς και πολλαπλοί έλεγχοι έχει αποδειχθεί ότι οδηγούν σε γραφειοκρατία, σύγχυση και διάχυση των ευθυνών και δεν διασφαλίζουν από τη σπατάλη, ούτε καν από τη διαφθορά και την απάτη απαιτούνται λιγότεροι και αποτελεσματικότεροι έλεγχοι με λογοδοσία και επαναστήσιμο των ελεγκτικών μηχανισμών.

Οι σύγχρονες τεχνολογίες επιτρέπουν:
  • Την απλοποίηση του φορολογικού συστήματος
  • Τα αποκεντρωμένα γραφεία υποστήριξης επιχειρήσεων υπηρεσιών ΚΕΠ για ΜΜΕ επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες.
  • την ηλεκτρονικοποίηση όλων των βασικών υπηρεσιών της διοίκησης προς την επιχείρηση και ταυτόχρονα τη μείωση του χρόνου εκτέλεσης των διοικητικών ενεργειών
  • Την αύξηση των ενδουπηρεσιακών και δια – υπηρεσιακών συναλλαγών σε έγγραφα – μείωση του κόστους έκδοσης αδειών[2].
  • Την  υποστήριξη ιδιαίτερα στην ίδρυση και λειτουργία συμπλεγμάτων (clusters) επιχειρήσεων και συνεργατικών σχημάτων
  • Την προσπάθεια ενίσχυσης νέων επιστημόνων με τη δημιουργία ‘θερμοκοιτίδων’ υποβοήθησης αλλά και με δράσεις ενίσχυσης της Κοινωνικής Οικονομίας που είναι ανύπαρκτες προς το παρόν.

Σημερινή κατάσταση στη δημόσια διοίκηση
Στις επιστημονικές και συστηματικές κατεδαφίσεις κτιρίων οι μηχανικοί που γνωρίζουν από στατικές μελέτες, τοποθετούν τη μικρότερη δυνατή ποσότητα εκρηκτικών σε ‘καίρια’ και σημαντικά σημεία της υπό κατεδάφιση οικοδομής. Έτσι το κτίριο καταρρέει σαν χάρτινο. Αυτό έχει συμβεί και στη δημόσια διοίκηση. Η διάλυση και η αποσάθρωση στα Κεντρικά Επιτελικά Υπουργεία έχει πλέον ξεπεράσει το όριο του ερασιτεχνισμού και αγγίζει τα όρια της συστηματικής και συντεταγμένης πολιτικής.
Ξεκινώντας από τα αντανακλαστικά που σκόπιμα καλλιεργήθηκαν στην ελληνική κοινωνία ώστε να ταυτιστεί η δημόσια διοίκηση με την ατέρμονη και άσκοπη γραφειοκρατία, την αναποτελεσματικότητα και τη διαφθορά έχουμε καταλήξει σήμερα σε ένα Κράτος χυλό που η αποσπασματική λειτουργία του είναι τελικά ο κανόνας.

Σήμερα:
  • Συρρικνώνονται οι Υπηρεσίες του δημοσίου (όχι μόνο το διοικητικό προσωπικό αλλά και το επιστημονικό).
  • Συστήνονται  παντού Επιτροπές σε πολιτικό επίπεδο όταν σε κάθε στοιχειωδώς ευνομούμενη χώρα οι αντίστοιχες επιτροπές στελεχώνονται από δημοσίους υπαλλήλους υπολόγους στους δημόσιους πόρους.
  • Διογκώνοντας τα γραφεία των Υπουργών, Υφυπουργών και Γραμματέων με Συμβούλους χωρίς την παραμικρή αξιολόγηση των προσόντων καθιστώντας έτσι τα γραφεία σε χώρους αδιαφάνειας, ύποπτων συναλλαγών και προώθησης προσωπικών ή κομματικών συμφερόντων.
  • Συστηματικά διαλύουν τη θεσμική μνήμη των δημόσιων Υπηρεσιών.
  • Μεταβιβάζονται ολόκληρα πεδία γραφειοκρατίας και λοιπών λειτουργιών του Κράτους (χωρίς απαραίτητα τη μείωση των καθαρά γραφειοκρατικών και ανερμάτιστων διαδικασιών) σε ιδιωτικές εταιρείες π.χ. αδειοδότηση.
  • Στερούνται από όλο το Ελληνικό Δημόσιο βασικές λειτουργίες κάθε ευνομούμενου Κράτους όπως η  δυνατότητα αξιολόγησης, πρωτογενούς ελέγχου και κατάρτισης εισηγήσεων και μετατρέποντας το σε ένα σύστημα που ελέγχει ενδιάμεσους ιδιώτες που επικοινωνούν αυτοί, ως ενδιάμεσοι κρίκοι, με τις απαιτήσεις και τα αιτήματα των πολιτών και των επιχειρήσεων. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι επειδή σε πολλά πεδία λειτουργιών του Κράτους δεν υπάρχει η παραμικρή εμπειρία από τους ιδιώτες στήνονται επί πλέον δομές του δημοσίου που θα πιστοποιούν, θα ελέγχουν και θα τιμωρούν ανάλογα τους ιδιώτες.  Οι ιδιώτες (που λειτουργούν συνήθως με την μορφή των επιχειρήσεων) εννοείται ότι θα απασχολούν υπαλλήλους (έστω και επιστήμονες) με αμοιβές 450 €.  Πόσοι υπάλληλοι ιδιωτικών εταιρειών θα κάνουν αρνητική έκθεση αξιολόγησης, εφαρμόζοντας επιστημονική και τεχνική γνώση όπως και Νόμους και εγκυκλίους,  αν το αφεντικό τους ορίσει να κάνουν θετική εισήγηση;
  • Εφαρμόζεται δημιουργική λογιστική μεταφέροντας στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων δαπάνες που είναι λειτουργικές δαπάνες του Κράτους (πχπ καθαριότητα, συντήρηση, αξιολόγηση επενδύσεων, πληροφορική, λογιστική υποστήριξη, νοίκια, θέρμανση).
  • Η Δημόσια Διοίκηση σήμερα είναι άθλια, άντρο διαπλοκής και προσωπικών συναλλαγών με κόμβο τα Πολιτικά γραφεία. Αυτή τη δημόσια διοίκηση πρέπει να τη διαλύσουμε. Του δημοσίους υπαλλήλους που σκύβουν το κεφάλι σε εντολές παράνομες και παράτυπες πρέπει να τους λοιδωρήσουμε.
  • Το πρόβλημα είναι ότι η σημερινή Κυβέρνηση τα κάνει όλα χειρότερα (και ακριβότερα).



[1] Η μελέτη του ΟΟΣΑ χρησιμοποιείται σαν πρόσχημα από την Κυβέρνηση για τις εφεδρείες και την κινητικότητα στου δημοσίους υπαλλήλους, ενώ περιλαμβάνει πολύ σημαντικές προτάσεις για την  αναδιοργάνωση των Υπουργείων και συγκεκριμένα την πρόταση για ενδυνάμωση των Διευθύνσεων Προγραμματισμού και χάραξης πολιτικής των Κεντρικών Επιτελικών Υπουργείων. Η εφαρμογή των πολιτικών πρέπει να γίνεται από αποκεντρωμένες υπηρεσίες.

[2] Η μελέτη της pwc / Remaco αποτυπώνει πολύ καλά όλες τις άδειες που χορηγούνται (από άδεια λειτουργίας Βιομηχανιών και μικρών εργαστηρίων μέχρι υδατοκαλλιέργειες) οι δε προτάσεις της είναι ρεαλιστικές και ορθολογικές. Οι εξαγγελίες του Υπουργού Χατζηδάκη ότι οι νέες αδειοδοτήσεις των επιχειρήσεων θα απλοποιηθούν με βάση αυτή τη μελέτη είναι παραμύθια. 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Προσθέστε τα σχόλια σας:

Ευρετήριο: Όλες οι αναρτήσεις του blog με προεπισκόπηση στο άγγιγμα της εικόνας